Eindrapport opgraving Broechem Kapelstraat

Naar aanleiding van een verkaveling tussen de Kapel- en Pater Domstraat in Broechem (gemeente Ranst) werd een archeologische opgraving uitgevoerd. Het plangebied is landschappelijk gelegen op een zandige heuvelrug in de laaggelegen Schijn- en Netevalleien. Er werden sporen uit drie verschillende periodes aangetroffen. Allereerst werd een grote gracht, welke een terrein van ca. 50 bij 50 m afbakende, aangetroffen. Op basis van het vondstmateriaal werd deze gedateerd in de ijzertijd (ca. 800-50 v. Chr.). Radiokoolstofonderzoek leverde dan weer dateringen op in de volle en late middeleeuwen. De functie van deze gracht is onbekend. Er werden binnen de gracht geen restanten van woningen of andere structuren uit deze periode aangetroffen.

Figuur 1: Zicht op de ijzertijdgracht.

Zowel binnenin als doorheen de gracht werden respectievelijk een waterput en -kuil aangetroffen. Op basis van het vondstmateriaal dateren deze in de vroege middeleeuwen, omstreeks 600 n. Chr. Deze datering werd bevestigd door het tellen van de jaarringen van de eiken waterput. Het kappen van deze eik zou gebeurd zijn relatief kort na 579 n. Chr. Vondstmateriaal uit de waterput en -kuil toonde aan dat aardewerk zowel lokaal werd vervaardigd als werd geïmporteerd vanuit onder andere het Eifelgebied in huidig Duitsland. Enkele metaalslakken toonden dan weer aan dat in de nabijheid van de vindplaats waarschijnlijk ijzer werd gesmolten. Of het ijzer ook lokaal bewerkt zou zijn is niet duidelijk.

Figuur 2: Zicht op de vroegmiddeleeuwse waterput.

Tot slot werd in het noorden van het plangebied nog een loopgraaf aangetroffen. Ze zigzagt letterlijk doorheen het plangebied. De keuze om deze loopgraaf op die manier aan te leggen is te verklaren doordat dergelijke zigzagstructuur ervoor zorgt dat na eventuele mortieraanvallen de schade beperkt blijft. Naar het oosten toe loopt de loopgraaf richting het fort van Broechem. Ze geldt als een zogenaamde verbindingsloopgraaf uitgebouwd door het Belgisch leger en tijdens de Eerste Wereldoorlog ingenomen door het Duitse leger.

Figuur 3a

Figuur 3b: Zicht op de loopgraaf uit de Eerste Wereldoorlog.

Figuur 4: Allesporenkaart.